لیزردرمانی اثری ضددرد، ضدالتهاب و ضدتورم دارد و مطالعات بالینی نشان دادهاند که میتواند در واکنشهای عصبها نیز تاثیر مثبت ایجاد کند.
دیسک کمر چیست؟
كمر انسان دارای 5 مهره کمر است كه در پايين آنها نیز استخوان مثلثي شكلي به نام استخوان خاجي قرار گرفته است. بنابراین در ناحيه كمر تعداد دیسک های بین مهره ای 5 عدد می باشد. وظيفه اصلي دیسک ها در ستون فقرات بدن انسان ضربهگير بودن آن است. به عبارتی دیسک ها، فشارهايی را كه به ستون فقرات وارد ميشود را جذب ميكند و همچنين کمک در بهبود حركت بين مهرهها می نماید.
بنابراین همه افراد دیسک کمر دارند و منظور از دیسک کمر فتق یا بیرون زدگی دیسک کمر می باشد که البته یکی از صعب العلاج ترین بیماری های ستون فقرات می باشد که در عین حال قابل درمان است.
در کمر افراد ساختار ژله ای شکلی وجو دارد که عمدتا از آب و کمی پروتئین و دیسک کمر را تشکیل می دهد. معمولا افراد دیسک را کمردرد هایی می دانند که بسیار دردناک بوده و مانع فعایتهای روزانه می شود. بنابراین همانطور که عنوان شد بیماری دیسک کمر در حقیقت به وضعی فتق دیسک کمر اطلاق می شود.
بیماری دیسک کمر هم در مردان و هم زنان تقریبا با شدت مساوی مشاهده می شود. بعضی از منابع معتقدند در مردان 30تا 50ساله فتق دیسک کمر کمی بیشتر دیده می شود. متاسفانه ما روز به روز با سونامی افزایش شیوع و کاهش سن ابتلا به کمر درد به علت دیسک کمر مواجه هستیم.به گونه ای که حتی در کلینیک ها جوانانی در رده سنی ۱۶ تا ۲۰ سال با کمردردهای که به علت فتق دیسک کمر روی داده روزانه مراجعه می کنند.
بیرونزدگی دیسک کمر به چه معناست؟
یکی از علل اصلی درد عصب سیاتیک، بیرونزدگی دیسک کمر است. دیسک کمر یا دیسکهای بین مهرهای بین مهرههای مجاور در ستون فقرات قرار دارند.
دیسکهای بین مهرهای از دو قسمت تشکیل شدهاند: یک لایه فیبروزی و ضخیم که پوشش بیرونی دیسک را تشکیل میدهد و آنولوسفیبروز نام دارد، و یک ماده ژله مانند که در داخل دیسک قرار دارد و نام آن نوکلئوس است. وظیفهی دیسکهای بین مهرهای، جذب کردن فشارهای وارد شده به ستون فقرات بر اثر فعالیتهای روزانه است. میزان فشار وارد شده به دیسکهای ناحیه کمری ستون فقرات بیشتر است و به دفعات بیشتری نیز در معرض شوک ناشی از ضربه قرار میگیرند.
بنابراین ممکن است بر اثر فشار زیاد، لایه ضخیم و بیرونی دیسک پاره شود و در نتیجه مادهی نرم درونی آن بیرون میزند.
علائم ونشانهها
در صورتی که قسمت برآمدهی دیسک با شاخههای عصبی تماس پیدا کند، ایجاد درد میکند.
یکی از شایعترین دردهایی که در این موارد ایجاد میشود، درد سیاتیک است. درد سیاتیک در کمر و کشاله ران احساس میشود و تا پایین پا منتشر میشود. وقتی که دیسک دچار بیرونزدگی شده است، معمولا در حالتهای خاصی یا با انجام حرکات خاصی، درد کمر بیشتر میشود، برای مثال در حالت نشسته و یا هنگام عطسه یا سرفه کردن.
به غیر از درد کمر، سایر علائم عبارتند از ضعف عضلانی و کاهش حس لامسه یا حس حرکتی در امتداد عصبی که تحت فشار قرار گرفته است.
در مورد دیسک کمر، علائم بیرونزدگی دیسک در کشاله ران و پاها دیده میشود. خوشبختانه علائم پارگی دیسک کمر بسیار جدی و خطرناک زیاد شایع نیستند: در صورتی که مادهی درون دیسک کاملا بیرون بیاید و طناب نخاعی درون کانال نخاعی را کاملا تحت فشار قرار دهد، علاوه بر درد، ممکن است در هر دو پا بیمار احساس ضعف کند و ممکن است بیمار در کنترل ادرار و مدفوع خود دچار مشکل شده و حس لامسه در ناحیه کشاله ران و رانها و حس حرکتی در پاها کاهش پیدا کند.
بیرونزدگی دیسک کمر معمولا در نتیجه بالا رفتن سن و فرسایش تدریجی دیسک ایجاد میشود. با گذشت زمان میزان هیدراته بودن دیسک کاهش مییابد و دیسک رطوبت خود را از دست میدهد و قابلیت ارتجاعی آن کاهش پیدا میکند و به همین خاطر بسیار مستعد آسیبدیدگی است و ممکن است بر اثر فشار کم یا ضربههای کوچک نیز دچار پارگی یا بیرونزدگی شود.
علاوه بر این بیرونزدگی دیسک کمر ممکن است با بلند کردن اجسام سنگین و فشار بیش از حد به کمر ایجاد شود و در موارد بسیار کمی نیز، بر اثر تروما و ضربه شدید ممکن است دیسک کمر دچار بیرونزدگی شود.
کاملا واضح است که برخی عوامل، بیشتر از سایر عوامل در بیرونزدگی دیسک کمر نقش دارند:
اضافه وزن: داشتن اضافه وزن باعث وارد شدن فشار زیاد به دیسکها میشود و انجام دادن فعالیتهایی که فشار زیادی به کمر وارد میکند، باعث بیرونزدگی دیسک کمر میشود.
انجام دادن فعالیتهایی که در آن معمولا باید چیزی را بلند کنید و یا کمر خود را بچرخانید و داشتن مشاغلی که لازمهی آن سر پا ایستادن برای مدت طولانی باشد، میتواند منجر به مشکلات دیسک کمری شود.
ابتلا به بیماریهایی مانند دیابت و همچنین اعتیاد داشتن به سیگار میتواند خطر بیرونزدگی دیسک را افزایش دهد. در این حالت، بیرونزدگی دیسک ممکن است به تدریج و با گذشت زمان رخ دهد اما معمولا این مشکل در افراد بالای ۶۰ سال رخ نمی دهد.
درمان دیسک کمر به روش کم تهاجمی
معمولا انجام این درمانها به طور موفقیتآمیزی دیسک کمر را درمان میکند. معمولا در ۷۰ درصد موارد، اجتناب کردن از حرکات یا حالتهایی که باعث افزایش درد کمر میشود، مصرف داروهای ضدالتهاب و انجام درمانهای فیزیکی، موجب برطرف شدن علائم بیماری میشود. به طور کلی بعد از گذشتن دوره ریکاوری برای چند ماه، میتوان به نتایج خوبی از درمان دیسک کمر دست یافت و به تدریج حجم دیسک کاهش یافته و فشار از روی عصب برداشته میشود.
چیزی که بسیار مهم است این است که بیمار از انجام حرکاتی که موجب بیرونزدگی دیسک کمر او شدهاند اجتناب کند اما این کار به معنای استراحت مطلق نیست، بلکه بیمار باید برای کاهش آسیب پذیری و شکنندگی دیسکها و حفظ سلامت خود، همچنان فعال بماند. بنابراین توصیه میشود که بیمار به کار خود ادامه دهد اما از بلند کردن اجسام سنگین اجتناب کند و در کنارآن برخی تمرینات را برای افزایش قدرت عضلات خود انجام دهد.
لیزردرمانی
یکی دیگر از کارهای مفید برای درمان کمر درد انجام فیزیوتراپی است، به خصوص اولتراسوند، الکتروتراپی با TENS و لیزردرمانی. لیزردرمانی اثری ضددرد، ضدالتهاب و ضدتورم دارد و مطالعات بالینی نشان دادهاند که میتواند در واکنشهای عصبها نیز تاثیر مثبت ایجاد کند.
در این مورد استفاده از دستگاه لیزر پالسی با قدرت بالا از نوع (Nd-YAG laser (Hilterapia توصیه میشود. این لیزر تا حدی در کاهش التهاب موثر است که اخیرا تاثیر آن با الکتروتراپی و داروهای ضدالتهاب مقایسه میشود. در مطالعات انجام شده وضعیت بهبودی بیماران که با این سه روش (لیزر، دارو و الکتروتراپی) تحت درمان بودهاند مورد بررسی قرار گرفته است و بعد از گذشت ۴۵ روز و سپس۱۸۰ روز، وضعیت بیماری که با لیزردرمانی مورد درمان قرار گرفته بود نسبت به سایرین بهتر بوده است.
استفاده از داروهای ضدالتهاب و داروهای شلکننده عضلات میتواند در تسکین درد موثر باشد. در صورتی که این داروها موثر نباشند، احتمال دارد که پزشک از داروهای کورتیزون برای تسکین درد استفاده کند. این داروها بر نحوهی انتقال سیگنالهای درد در عصبها تاثیر میگذارند.
گاهی اوقات در موارد بیرونزدگی بسیار شدید، ممکن است لازم باشد شخص چند روزی را کاملا در تخت بخوابد و استراحت کند. اما استراحت کردن برای مدت زمان طولانی اصلا توصیه نمی شود. تنها در صورتی که علائم بیمار ظرف ۶ هفته بهبود پیدا نکند، ممکن است انجام جراحی مدنظر قرار بگیرد. طی این جراحی، بخشی از مهره و قسمت بیرونزدهی دیسک برداشته میشود.
اثرات لیزر درمانی
⚪ از بین بردن التهاب
⚪ کاهش درد
⚪ افزایش مقاومت کششی تمام بافت زنده
⚪ کاهش تشکیل بافت اسکار؛ جمع شدن تورم، بافت زنده توسعهیافته (به یاد داشته باشید، این همان ماهیت اصلی دیسک است)
⚪ افزایش رشد مویرگی جدید در بخش سوم بیرونی دیسک (این باعث قویتر و سالمتر شدن دیسک میشود)
⚪ ترمیم فیبرهای دیسک پارهشده در بخش سوم خارجی
⚪ کاهش مقدار واقعی فتق دیسک
⚪ بهبود ریشههای عصبی ملتهب دردناک
⚪ قویتر و سالمتر شدن دیسک؛ لیزر درمانی دکتر سپهریان تنها درمان این مشکل است!